Wat is een omgevingsvergunning en wanneer is die verleend?
Een omgevingsvergunning is de officiële (noodzakelijke) toestemming van een overheidsorganisatie om bepaalde activiteiten te verrichten. Bijvoorbeeld het bouwen van een kindcentrum. Zonder deze vergunning mag niet worden gebouwd, maar de omgevingsvergunning voor Kindcentrum Montfoort is verleend op 19 oktober 2022. Belangrijk is dat een vergunning ook gepubliceerd wordt op Overheid.nl. Voor de omgevingsvergunning voor Kindcentrum Montfoort is dat op 24 oktober 2022 gebeurd. Daardoor trad de omgevingsvergunning in werking, en is gelijktijdig de termijn van 6 weken gestart waarbinnen bezwaar kan worden gemaakt. Na een periode van beroep en bezwaar is de omgevingsvergunning in februari 2023 onherroepelijk verklaard.
Klopt het dat de bouw van start is gegaan, nog voordat de omgevingsvergunning definitief was?
Bouwbedrijf Pellikaan vroeg een omgevingsvergunning aan. Die was vergunning verleend op 19 oktober 2022. Op 24 oktober is de omgevingsvergunning gepubliceerd, waarmee het bouwbedrijf formeel van start mag met de bouw. In Nederland is het zo geregeld dat er bezwaar ingediend kan worden na het afgeven van een vergunning. Die termijn duurt zes weken. Zijn er geen bezwaren, dan is de vergunning onherroepelijk. Zijn er wel bezwaren, dan moeten die gehoord worden. Zo iets kan lang duren, maanden en soms zelfs jaren. Op basis van wat we toen wisten, was het niet de verwachting dat de bezwaren -als die er zouden komen- betrekking zouden hebben op de komst van de school, maar op elementen in de omgeving, zoals verkeer en parkeren. Evengoed zijn er inderdaad bezwaren binnengekomen. Die zijn behandeld door de commissie van advies voor de bezwaarschriften, op 6 februari heeft de commissie de bezwaren ongegrond verklaard. Daarmee was de omgevingsvergunning definitief verleend.
Kon de bouw zomaar van start gaan, terwijl de bezwaartermijn nog liep? Met andere woorden: mocht dit wel, wat de gemeente en bouwer deden?
Ja, er was namelijk een omgevingsvergunning afgegeven. Het staat iedereen in Nederland, en dus ook de gemeente, vrij om daarna te starten met bouwen. Het is wettelijk zo geregeld; “Als een omgevingsvergunning is verleend, mag de bouw of sloop starten of mogen de activiteiten meteen worden uitgevoerd.”
Waarom werd er niet gewacht met bouwen totdat de omgevingsvergunning onherroepelijk was?
Omdat dat niet nodig was en nadelig zou werken voor de voortgang. We hebben de opdracht voor het bouwen van de school uitbesteed en daar zit een planning aan vast. Zo wisten we bijvoorbeeld dat, als de aannemer niet op tijd zou beginnen met heien, ze waarschijnlijk pas in februari 2023 de fundering konden maken. Dat zou grote gevolgen voor de gehele planning hebben. Alle processen en formaliteiten afwachten, had ervoor gezorgd dat het veel langer zou duren voordat het nieuwe schoolgebouw er staat. Dat is zeer onwenselijk, voor de gebruikers van het nieuwe gebouw, waaronder 600 kinderen uit Montfoort en Linschoten, maar ook vanwege de steeds verder oplopende bouwkosten.
Kon de gemeente dan niet alleen de bezwaartermijn afwachten?
Alleen de bezwaartermijn afwachten zegt nog niet zo veel. Na de bezwaartermijn waren we afhankelijk van de behandeling van bezwaren, daarvan was niet te zeggen hoe lang kon duren. Zoiets kan lang duren, maanden en soms zelfs jaren. Op basis van wat we op dat moment wisten, hadden de bezwaren op de omgevingsvergunning geen betrekking op de komst van de school, maar op elementen in de omgeving zoals verkeer en parkeren. Daarnaast woog het maatschappelijk belang zwaar: hoe eerder de drie scholen in het nieuwe gebouw kunnen, hoe beter. Het huidige gebouw aan de Van Damstraat is namelijk op.
Gebeurt dit vaker?
Zeker. Heel vaak staat een bouwer tijdens een bouwproces voor een dilemma: wachten tot een omgevingsvergunning onherroepelijk is of het risico nemen en van start gaan. Wordt er gewacht, dan is er sprake van vertraging dat op niemand verhaald kan worden. Start hij wel met bouwen, dan bestaat de kans dat de bouw geschorst wordt of dat het gebouwde afgebroken moet worden. Daarom zullen bouwers, maar ook betrokken partijen zoals gemeenten, altijd een zorgvuldige afwegingen maken en heel goed de risico’s inventariseren. In geval bij het nieuwe Kindcentrum Montfoort is dat ook gedaan. Vertraging was dusdanig onwenselijk en de verwachte risico’s (bezwaren) waren dusdanig dat de bouw van start zal gaan.