''De prettige sportvereniging''

Een sportvereniging vervult een belangrijke maatschappelijke rol. Naast een plek om te sporten, is de vereniging ook een belangrijke factor in de sociale omgeving en de gezondheid van haar leden. De vereniging kan bijdragen aan het welzijn van haar leden door te zorgen voor een gezonde sportomgeving.

Middelengebruik

Een belangrijk onderdeel van de gezonde sportomgeving is verantwoord middelengebruik. Het opstellen van duidelijke regels en richtlijnen rondom het gebruik van alcohol, tabak en andere middelen is daarom essentieel. Promoot bijvoorbeeld een rookvrije omgeving en beperk de beschikbaarheid van alcohol.

1. Alcoholgebruik

• Beperkte schenktijden: Stel specifieke tijden vast waarop alcohol mag worden geschonken, bijvoorbeeld alleen na wedstrijden en niet tijdens jeugdactiviteiten.
• Leeftijdscontrole: Voer strikte controles uit om te zorgen dat alcohol alleen aan personen boven de wettelijke leeftijdsgrens wordt verkocht.
• Alcoholvrije zones: Creëer alcoholvrije zones, vooral rond jeugdactiviteiten en trainingsfaciliteiten.

2. Roken

• Rookvrije zones: Maak alle binnenruimtes en een aanzienlijk deel van de buitenruimtes rookvrij. Denk daarbij in ieder geval aan de sportvelden, tribunes en de ingang van de accommodatie.
• Rookvrije activiteiten: Voer een rookverbod in tijdens alle trainingen en wedstrijden van de jeugd, en tijdens andere officiële clubbijeenkomsten.

Naast regelgeving (en handhaving!) is ook voorlichting een belangrijk instrumenten. Geef bijvoorbeeld voorlichting aan leden over de schadelijke gevolgen van alcohol, of aan trainers over hun voorbeeldfunctie. Daarnaast kan het erg nuttig zijn om trainingen aan barpersoneel aan te bieden, bijvoorbeeld over wat te doen wanneer ze drugsgebruik zien of hoe te handelen wanneer minderjarigen alcohol drinken.

Gezonde voeding 

Voeding is een essentieel onderdeel van de gezondheid en heeft ook een groot effect op de sportprestatie van de mens. Het is dan ook logisch dat dit thema een plek krijgt in de gezonde sportomgeving.

• Alternatief aanbod: Ongezonde voeding kan lekker zijn, en kan op zijn tijd ook geen kwaad. In de gezonde sportomgeving is dit echter niet altijd even passend. Verminder daarom de beschikbaarheid van alcohol, suikerhoudende dranken en ongezonde snacks. Het kan helpen als de kantine en verkoopautomaten ook alternatieven aanbieden zoals vers fruit, groenten, suikervrije en alcoholvrije dranken. Dit kan zelfs een positief effect hebben op de kassaomzet.
• Informeren over voeding: Licht leden en vrijwilligers voor over gezonde voeding en het belang ervan voor sportprestaties en algeheel welzijn.
• Waterbeschikbaarheid: Zorg ervoor dat er voldoende drinkwater beschikbaar is, en moedig het gebruik van herbruikbare waterflessen en waterpunten aan.

Een sportvereniging die toekomstbestendig wil zijn, moet rekening houden met de impact op het milieu. Duurzame keuzes leveren op de lange termijn naast milieuvoordeel vaak ook financieel voordeel op. Een win-win dus.

• Energie en waterbeheer: Door te investeren in zaken als zuinige verlichting, warmtepompen, isolatie en waterbesparende maatregelen, verminder je het energie- en waterverbruik. Het gebruik van zonnepanelen vermindert het verbruik niet, maar levert wel winst op voor zowel de bankrekening als het milieu.
• Afvalbeheer: Verminder je afvalstroom door meer gebruik te maken van herbruikbare materialen. Vermijd bijvoorbeeld het gebruik van wegwerpplastics en recycle zoveel als mogelijk. Zamel dus ook je afval waar mogelijk gescheiden in.
• Duurzame inkoop: Bij het inslaan van sportmaterialen, schoonmaakmiddelen en kantinevoorraad, kun je kiezen voor milieuvriendelijke producten die afkomstig zijn van duurzame bronnen. Werk hierbij vooral samen met andere verenigingen.

Een inclusieve vereniging is een prettige vereniging. Dit betekent dat iedereen er welkom ís en iedereen er zich ook welkom vóelt, ongeacht geslacht, leeftijd, etniciteit, seksuele geaardheid, religie of beperking.

• Diversiteit en acceptatie: Een cultuur van respect en tolerantie is voor iedereen prettig. Hieraan kun je bijvoorbeeld werken activiteiten te organiseren die diversiteit benadrukken, of door trainers te betrekken die inclusie promoten.
• Toegankelijkheid: Zorg ervoor dat de faciliteiten voor iedereen toegankelijk zijn, ook voor ouderen en mensen met een beperking. Dit kan door fysieke aanpassingen aan de accommodatie, maar ook door aanbod van speciale trainingsprogramma's.
• Bewustwording en educatie: Organiseer workshops en trainingen voor leden, begeleiders, trainers of bestuursleden over inclusie en diversiteit. Dit kan helpen om vooroordelen te verminderen en een cultuur van respect en tolerantie te kweken.

Als je denkt aan de prettige sportvereniging, is veiligheid niet het eerste waar je aan denkt. Toch is dit een belangrijk thema; qua (fysieke én mentale) gezondheid, maar ook qua plezier en beleving van de sport.

• Onderhoud faciliteiten: Een goed onderhouden accommodatie gaat langer mee, en bespaart op de lange termijn kosten. Daarnaast is het als sporter een stuk prettiger sporten in of op een goed onderhouden sportaccommodatie. Het is daarom aan te raden om als vereniging goed voor je faciliteiten te zorgen en eventuele gebreken snel te verhelpen, om zo ook blessures te voorkomen.
• EHBO en noodsituaties: Zorg voor voldoende, en goed uitgeruste, EHBO-voorzieningen op strategische plekken. Train begeleiders en vrijwilligers in eerste hulp en reanimatie, zodat zij snel en correct kunnen handelen in noodgevallen.
• Hygiëne: Sporten is fijner én veiliger in een schone omgeving. Zorg er daarom voor dat er voldoende sanitaire voorzieningen aanwezig zijn, en dat deze schoon worden gehouden. Niet alleen douches en toiletten, maar ook schone kleedkamers en schone sportuitrusting zijn van belang.
• Sociale veiligheid: Voor het welzijn van alle leden binnen een vereniging is sociale veiligheid essentieel. Een respectvolle en veilige omgeving zorgt ervoor dat leden zorgeloos kunnen sporten, spelen en ontmoeten. Zorg er dus voor dat je werkt aan de vier basiseisen:

1. Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)
2. Vertrouwenscontactpersoon op de club
3. Verenigingsbrede Gedragscode
4. Vakkundig geschoolde begeleiders

• Verenigingsbeleid: Stel binnen de vereniging een duidelijk beleid op dat gericht is op inclusie, duurzaamheid, veiligheid en gezondheid. Zorg dat dit beleid door het bestuur of de ALV wordt goedgekeurd, en dat dit bekend is bij alle leden.
• Commissies: Richt commissies of werkgroepen op die zich bezighouden met de verschillende thema’s. Deze groepen kunnen activiteiten organiseren of fungeren als aanspreekpunt voor leden. Ook het aanwijzen van een bestuurslid voor deze zaken kan nuttig zijn.
• Educatie: Organiseer regelmatig een voorlichting of training voor leden en vrijwilligers. Dit zorgt voor meer kennis en bewustwording binnen de vereniging.
• Evaluatie: Vraag om feedback van leden of vrijwilligers en evalueer de voortgang van de initiatieven. Gebruik dit om het beleid de initiatieven te verbeteren.
• Samenwerking: Werk samen met de gemeente, lokale organisaties, buurverenigingen, deskundigen of adviseurs om kennis te delen en de initiatieven te versterken.